Biyoçeşitlilik İzleme Programı

Biyoçeşitlilik İzleme Çalışmaları

Acacia Maden İşletmeleri A.Ş. faaliyet alanlarında canlı türlerinin, yaşam alanlarının korunması ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı için Çevre Mevzuatı ve IFC Standartlarında, dolayısıyla Avrupa Birliği (AB) Standartlarında flora, fauna ve sucul ekosistem izleme çalışmaları yapılmaktadır.

Proje kapsamında, 2018’de IFC PS6 doğrultusunda geliştirilmiş bir Biyoçeşitlilik Eylem Planı (BAP), 2019 yılında flora ve fauna türleri için in-situ ve ex-situ önlemlerinin uygulanmasını içeren biyoçeşitlilik yönetimi ve izleme çalışmaları, her yıl en az iki dönem olmak üzere uzman akademisyenler tarafından gerçekleştirilmektedir. Hazırlanan raporlar Sinop Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne sunulmaktadır.

Acacia Bakır Madeni İşletme Sahasının Florası 2018 yılında bölge vejetasyonun en iyi olduğu dönemler olan Mayıs ve Temmuz aylarında yapılan arazi floristik çalışmalar neticesinde faaliyet alanından 64 familyaya ait toplam 271 tür ve tür altı seviyede takson tespit edilmiştir. Tespit edilen bu türlerden 29’u ülkemiz için endemiktir.

2019 ve 2020 yıllarında yapılan izleme çalışmalarında hem yeni tespitler yapılmış hem de alanda yayılış gösteren lokal ve bölgesel yayılışlı endemik bitki türlerinin faaliyetten etkilenip etkilenmediklerini tespit etmek amacı ile izleme; ex-situ koruma amaçlı tohum toplama ve in-situ korumaya katkı sağlama amaçlı offset çalışmaları yapılmıştır. 2018, 2019 ve 2020 yıllarında faaliyet alanında gerçekleştirilen araştırmalar neticesinde 64 familyaya ait toplam 288 tür tespit edilmiştir. Tespit edilen bu türlerden 35’i endemiktir. Endemik taksonlardan 2’si bilim dünyası için yeni tür olduğu için (Astragalus aybarsii H. Duman & Aytaç ve Lamium ponticum Miller subsp. anatolicum Celep) isimleri verilerek yayınlanmıştır (Duman, H. & Aytaç, Z. 2020, Celep, F., Karaer, F. & Duman, H. 2021). Alandan tespit edilen diğer endemiklerden 1’i lokal (Dianthus varankii), 8’i bölgesel (Astragalus barbarae, Astragalus kastamonuensis, Astragalus albifolius, Astragalus humillimus, Genista vuralii, Onosma briquetii, Verbascum freynii, Verbascum pseudovarians), 24’ü ise nispeten geniş yayılışlıdır. 2019 yılında faaliyet alanında yayılış gösteren lokal ve bölgesel yayılışlı endemik türlerin tohumları toplanarak EX-Situ koruma amaçlı Türkiye Tohum Gen Bankasına teslim edilmiştir. Yine 2019 yılı sonbahar döneminde faaliyet alanında sadece bir lokasyonda yayılış gösteren ve türün yayılış gösterdiği lokasyon pasa döküm alanı olduğu için tahrip olacağı göz önüne alınarak türe ait fertler taşınmış ve doğal uygun bir habitata In-Situ koruma amaçlı dikilmiştir.

Maden sahası içerisinde uzman akademisyenlerin görüşü ile oluşturulan ‘‘Endemik Bitki Koruma Alanı” sadece lokal ve bölgesel yayılışlı endemik türlerin translokasyon yöntemi ile taşındığı alan misyonu görülmesinin yanı sıra faaliyet alanında yayılış gösteren tüm lokal ve bölgesel endemik türlerin bir arada sergilenebileceği eğitim ve farkındalık yaratma amacına da hizmet edebilmektedir. 2019 yılı Sonbahar döneminde In-Situ koruma amacı ile pasa alanından sökülerek “Endemik Bitki Koruma Alanı” olarak belirlenen alana dikimi gerçekleştirilen ve bölgesel endemik olan Astragalus kastamonuensis türüne ait 15 öbeğin başarılı bir şekilde yaşamlarına devam ettiği, hepsinin çiçeklenme döneminde ve sağlıklı oldukları Haziran 2023 döneminde gözlenmiştir. Buna göre Astragalus kastamonuensis türünde translokasyon yöntemiyle yerinde koruma çalışmalarının başarısının oldukça yüksek olduğu da (%100) kayıt altına alınmıştır. Endemik bitki koruma alanında doğal olarak lokal endemik Dianthus varankii türü de yayılış göstermektedir. Böylece kuruluş aşamasında olan Endemik Bitki Koruma Alanında 2 bölgesel endemik türün sağlıklı populasyonlarının yaşamını sürdürdüğü de kayıt altına alınmıştır.

Çalışma alanlarında tespit edilen flora (bitki), fauna (hayvan) ve sucul türleri Çevre Departmanı ve tespit eden kişi tarafından “Tarama Formu” doldurularak uzman görüşü ile uygun alanlara taşınmaktadır. Faaliyet alanlarımızda tespit edilen Fauna (Balıklar, Kuşlar, Memeliler, Memeli ve Herpetofauna) ile Flora (Bitkiler) türlerine ait bilgilendirme broşürleri hazırlanmıştır.

Madencilik faaliyetlerinin her aşamasında fauna bireylerinin izlenmesi ve doğaya yeniden kazandırma çalışmaları sonrasında ekosistemin canlanması sürecinin değerlendirilmesi açısından foto kapanlar ile 7/24 izlemeler yapılmaktadır.